Δίλοφος: Το χωριό των… ανθρακωρύχων στο τριεθνές του Έβρου

Δίλοφος: Το χωριό των… ανθρακωρύχων στο τριεθνές του Έβρου

Βρίσκεται μια… ανάσα δίπλα στα ελληνοτουρκικά και ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Στο τριεθνές του νομού ΄Εβρου, ακριβώς δίπλα στον ομώνυμο ποταμό που κυλάει και εννίοτε “φουσκώνει” και πλημμυρίζει αποτελώντας απειλή για τους κατοίκους του, είναι ο Δίλοφος Ορεστιάδας, που ταξιδεύουμε σήμετα στην ενότητα Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ.

Ελάχιστοι, γύρω στους 80 σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, έχουν μείνει να… φυλούν Θερμπούλες στο χωριό των… ανθρακορύχων. Ναι, η συντριπτική πλειοψηφία-και εγώ ανάμεσα τους- δεν γνωρίζουν ότι στο νομό Έβρου υπάρχει ένα χωριό που στο μισό του περασμένου αιώνα γινόταν εξόρυξη λιγνίτη. Κι αυτό είναι ο Δίλοφος, της Τοπικής Κοινότητα Δικαίων, της Δημοτικής Ενότητας ΤΡΙΓΩΝΟΥ, που ανήκει στον δήμο ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ. Η επίσημη ονομασία είναι “ο Δίλοφος” και έχει υψόμετρο 57 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Απέχει από την Ορεστιάδα 12 χλμ και μπορεί να μεταβεί εκεί κανείς οδικώς.

Για 30 χρόνια γινόταν εξόρυξη λιγνίτη

και ο Δίλοφος γνώρισε οικονομική άνθηση

 

Σε ένα εξαιρετικό ρεπορτάζ που έκανε πριν πέντε χρόνια ο πολύ καλός συνάδερφος από την περιοχή Σταύρος Παπαθανάκης για το voreasmagazin.blogspot.gr, μας παρουσίασε στοιχεία που είμαι σίγουρος ότι ακόμα και εβρίτες οι οποίοι μένουν σε πολύ κοντινά χωριά δεν τα γνωρίζουν. Για τις στοές και την εξόρυξη λιγνίτη στην περιοχή για μια μακρά περίοδο τουλάχιστον τριάντα χρόνων.

Αρκετοί από τους κατοίκους που μένουν ακόμα στο χωριό, χρωστάνε άλλωστε τη σύνταξή τους στα χρόνια αυτά. Από τις αρχές του 1950 άρχισε η εξόρυξη του λιγνίτη και κράτησε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τα ορυχεία συντήρησαν επί δεκαετίες μια ζωντανή τοπική κοινωνία και οικονομία. Με το μεροκάματο στα ορυχεία και τα χωράφια εξασφαλίστηκαν οι ανάγκες των οικογενειών και οι σπουδές των παιδιών, χωρίς να είναι αναγκασμένοι οι κάτοικοι να ξενιτευτούν για να ανταποκριθούν σ’ αυτές τις υποχρεώσεις. Όπως έγινε δυστυχώς σε όλα τα διπλανά χωριά που κυριολεκτικά άδειασαν από τους μετανάστες οι οποίοι έφυγαν για την Γερμανία.

Σήμερα δυστυχώς η εικόνα του Δίλφου δεν έχει καμία σχέση με εκείνη την περίοδο της ακμής. Όχι μόνο για το ίδιο το χωριό, αλλά για όλη την περιοχή του Τριγώνου το γεγονός ότι απασχολούνταν 150 -200 εργαζόμενοι στις τρεις εταιρείες που δραστηριοποιήθηκαν στην εξόρυξη του λιγνίτη, έδινε σημαντική οικονομική ανάπτυξη. Τότε λειτουργούσαν 7 καφενεία και σ’ αυτά έβρισκε ο επισκέπτης κόσμο μέχρι αργά τα μετά τα μεσάνυχτα, γιατί στις στοές εργάζονταν σε τρεις βάρδιες.

Οι στοές όμως έκλεισαν για πάντα. Έμειναν μόνο οι προφορικές μαρτυρίες των κατοίκων για εκείνη την εποχή. Που αν και είναι  σχετικά πρόσφατη, ελάχιστα φωτογραφικά ντοκουμέντα έχουν διασωθεί.  Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι τα κοιτάσματα του λιγνίτη είναι ανεξάντλητα και θα μπορούσαν να συντηρήσουν μέχρι και σήμερα εκατοντάδες εργαζόμενους. Με το κλείσιμο των γαλαριών έκλεισε για τον Δίλοφο ένας κύκλος έντονων κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Στην τελευταία απογραφή έχει μόλις 81 κατοίκους, όταν στην ακμή του χωριού το σχολείο είχε 120 μαθητές.

Ο τάφος του εθνικού ήρωα των Βουλγάρων

και η νησίδα του ποταμού Έβρου στο Τριεθνές

Στο Δίλοφο βρίσκεται ο τάφος του εθνικού ήρωα των Βουλγάρων ΚαπετάνΑντρέεφ, που τον σκότωσαν οι Τούρκοι στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων του 1912-13. Αρκετοί συμπατριώτες του, εδώ και χρόνια που είναι πλέον ελεύθερη η πρόσβαση λόγω ένταξης τους στην  Ευρωπαϊκή Ένωση, τον επισκέπτονται.

Ο ποταμός Έβρος που κυλάει δίπλα στο χωρι, έχει και νησίδες. Η κυριότερη από αυτές, η Νησίδα Α΄, βρίσκεται κοντά στα Διλοφο και είναι μοιρασμένη μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας. Στο μέσο περίπου της νησίδας βρίσκεται το «Τριεθνές», δηλαδή το σημείο στο οποίο συναντώνται τα σύνορα των τριών χωρών.

Αυτό σηματοδοτείται από μια τσιμεντένια τριγωνική πυραμίδα ύψους ενός μέτρου, η οποία έχει ζωγραφισμένη σε κάθε έδρα της την αντίστοιχη σημαία. Η νησίδα έχει έκταση 340 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 170 ανήκουν στην Τουρκία, τα 85 στην Ελλάδα και τα 85 στη Βουλγαρία. Μόνο στρατιώτες Η πρόσβαση στο τριεθνές επιτρέπεται μόνο σε στρατιωτικούς, οι οποίοι φτάνουν εκεί με πλωτά στρατιωτικά μέσα.

Το μοναδικό καφενείο, το πανηγύρι

και τα περάσματα των μεταναστών

Από τα 7 καφενεία που υπήρχαν πριν από 45 χρόνια, την εποχή της οικονμομικής άνθησης λόγω της εξόρυξης του λιγνίτη, τώρα έχει μείνει μόνο ένα με την επωνυμία “ΕΒΡΟΣ”. Εκεί μπορεί ο επισκέπτης να πιει το κεφαδάκι του, το τσιπουράκι που βγφάζει άφθονο κιαι αυθεντικό η περιοχή, συνδευόμενο από μερακλίδικο μεζεδάκι.

Οι Διλοφιώτες που έχουν φύγει και μένουν είτε στην Ορεστιάδα, είτε σε άλλες περιοχές του Έβρου και της Ελλάδος , είτε στο εξωτερικό, σμίγουν στο πανηγύρι του χωριού τον Ιούνιο, την γιορτή του Αγίου Πνεύματος. Αυτή είναι μια από τις εκδηλώσεις που δίνουν… ζωή στο χωριό, όπου έχουν μείνει μόνο ηλικιωμένοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία και οι κλειστές στοές των ανθρακορυχείων, σημάδια μιας άλλη εποχής. Και φυσικά η τοποθεσία του Δίλοφου, αναπόφευκτα τον καθιστά πέρασμα των μεταναστών και των διακινητών τους, που συχνά συλλαμβάνονται είτε από την αστυνομία, είτε από τους στρατιώτες που βρίσκονται στο φυλάκιο της περιοχής.

ΔΕΙΤΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΟ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΛΟΦΟ, με θρακιώτικη μουσική και φωτογραφίες του χωριού.