Του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλάκη
«Η Σαμοθράκη δεν είναι ένας απλώς προορισμός.
Είναι τόπος κοσμογονίας, τόπος ιερός. Από τις απαρχές του κόσμου
Ο,τι και να συμβεί, η Σαμοθράκη είναι ένα μέρος που πρέπει να επισκεφθείς, τουλάχιστον μια φορά, στη ζωή σου! Για να ανακαλύψεις ομορφιές μοναδικές και να ζήσεις εμπειρίες πρωτόγνωρες»
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Ανεκπλήρωτες επιθυμίες….
Ημουν μαθητής στην Πέμπτη Δημοτικού όταν πήγαμε εκδρομή στην Μάκρη για να δούμε τη Σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου. Θυμάμαι, όταν την πρωτοείδα να αναδύεται από τη θάλασσα και να τρυπάει τα σύννεφα. Μου φάνηκε θεόρατη. Τόσο κοντά, μα και το τόσο μακρυά, με μια θάλασσα να μας χωρίζει…
Απο τότε το είχα βάλει στο μυαλό μου: Θα πάω στη Σαμοθράκη!
Πρίν ακόμα την επισκεφτώ, είδα την κορυφή της, το Φεγγάρι (εκεί από όπου ο Ποσειδώνας παρακολουθούσε τον Τρωϊκό Πόλεμο) καθώς πετούσα με τ’ αεροπλάνο και αισθάνθηκα ότι μπορούσα ν’ απλώσω το χέρι μου και να τη χαϊδέψω…Ομως, εκείνες οι απότομες χαράδρες της σε προειδοποιούσαν να μην το αποτολμήσεις, αν δεν είσαι προετοιμασμένος για τα δύσκολα…
Το Καλοκαίρι του 1982, η μητέρα μιας συμφοιτήτριάς μου από τη Νέα Υόρκη ζήτησε να της προτείνω ένα σχετικά άγνωστο, αλλά ενδιαφέρον νησί για τις διακοπές της στην Ελλάδα. Χωρίς δεύτερη σκέψη, πρότεινα τη Σαμοθράκη.
Την περιέγραψα τόσο πειστικά, όπως την είχα πλάσει στη φαντασία μου! Κάτι σαν έναν επίγειο παράδεισο…
Με δέντρα ψηλά, τρεχούμενα νερά, κρυστάλινες παράλιες, μέρη απόκρυφα και μυστικές γωνιές που σε σκλαβώνουν.
Μικρές εκκλησιές σκαρφαλωμένες σε γκρεμούς και σε κορφές, τείχη αρχαία με ιστορίες πολλές. Ορεξη να έχεις να διαβάζεις, ν΄ακούς και ν’ αναπoλείς….
Μουσικές που σε γητεύουν, πανηγύρια ατελείωτα, με λύρες, γκαϊντες, σαντούρια και βιολιά.
Εδέσματα, ποτά και λιχουδιές που τέρπουν τον ουρανίσκο και θα ζήλευαν ακόμα και οι Ολύμπιοι, τόσο που η αμβροσία και το νέκταρ θα τους φαινόταν άγευστα…
Και όταν τα χρώματα της αμφιλύκης ζωγράφιζαν , καθώς αποχωρούσαν, τις κορφές και έφερνε τα πέπλα της η νύχτα η γλυκιά, τα τζιτζίκια, διαγωνιζόταν με τα βατράχια και το ερωτικό κάλεσμα των κυμάτων και κατέβαιναν ο Λίνος με τον Ορφέα να συνθέσουν μελωδίες για βροτούς κι αθάνατους.
Πόσο πιστευτό μπορεί να γίνει ένα αφήγημα της φαντασίας….
Η Marjorie πείστηκε και από το Παρίσι, βρέθηκε στη Σαμοθράκη.
Μόλις έφτασε, με κάλεσε για να με …διαολοστείλει τηλεφωνικώς επειδή από τη σουϊτα του Hotel de Paris βρέθηκε σε κάτι …rooms to let στα Θερμά και αποκαρδιώθηκε. Τα άλογά της, όπως μου είπε, έμεναν σε καλύτερο χώρο! Ηταν έξαλλη!
«Οταν επιστρέψω στη ΝΥ θα σε…κρεμάσω από το κατάρτι του σκάφους μου», με …απείλησε.
Το έλεγες και ….ταλαιπωρία για μια ζάπλουτη της ΝΥ που το 250 τετραγωνικών διαμέρισμά της στη 5th Avenue είχε για θέα το Central Park.
Δεν με ξανακάλεσε και υπέθεσα ότι θα τα μάζεψε και θα έφυγε, άρον-άρον….
«Να τσακιστείς και να έρθεις σπίτι μου, αμέσως!», μου είπε στο επόμενο τηλεφώνημά της, μετά από δυο-τρείς βδομάδες. Νόμισα, πως ήθελε να …υλοποιήσει την …απειλή της, αλλά παρ’ αυτά πήγα, ο…γενναίος!
Με περίμενε στην εξώπορτα, χαμογελώντας σαν μικρό παιδί και δεν σταμάτησε να με ευχαριστεί!
Η Marjorie έμεινε στη Σαμοθράκη 15 ημέρες. «Μοναδική εμπειρία ζωής, που δεν την θα την ξεχάσω ποτέ!» Υστερα μου έδειξε τα δώρα της. Στο πιο κεντρικό σημείο του σαλονιού της, δέσποζε πλέον ένα αντίγραφο απο της Νίκη της Σαμοθράκης, τόσο πραγματικό που νόμιζε πως ήταν ίδια η Νίκη!
Ως γνήσια σκωτσέζα, έφερε και μια γκαϊντα, τσάντες από τοπικά προϊόντα και δεκάδες αντίγραφα της Νίκης, για να τα μοιράσει σ’ όσους γνώριζε!
«Ζείτε στο πιο όμορφο μέρος του πλανήτη», μου είπε αναστενάζοντας, «αλλά είστε ανίκανοι και άχρηστοι να το διαχειριστείτε και να το αξιοποιήσετε!» Συνέχισε θυμωμένη! «Εχουμε δουλειά!» Κατέληξε…
Ετσι αγάπησα τη Σαμοθράκη χωρίς να την επισκεφτώ, ακόμη….
Θα ήταν τέλος Οκτωβρίου, ένα Κυριακάτικο απόγευμα, με τα δέντρα στο Central Park να έχουν πάρει φωτιά από τα χρώματα του Φθινοπώρου, όταν με κάλεσε για φαγητό στο σπίτι της.
Καθώς με καλοσώριζε, παρουσίασε τους καλεσμένους της: δυο Καθηγητές Κλασικής Φιλοσοφίας από το Κολούμπια και το ΝΥU, μια Διευθύντρια του Μητροπολιτικού Μουσείου και 4-5 επιχειρηματίες που ο τζίρος των επιχειρήσεών τους θα ήταν το…ΑΕΠ της Ελλάδος!
Οπως τα είχε κανονίσει στο μυαλό της είχα προσκληθεί να τους….ενημερώσω για τη Σαμοθράκη!
Στο τσάκ θα το γλύτωσε το …εγκεφαλικό όταν της …αποκάλυψα ότι δεν είχα πάει στη Σαμοθράκη!
«Και τι μου έλεγες όλο αυτό τον καιρό ρε διάβολε;» Με ρώτησε λίγο θυμωμένη, λίγο έκπληκτη και μ΄ένα μισό χαμόγελο…θαυμασμού, όπως της μάνας προς το παιδί για μια ωραία ζαβολιά του!
Ευτυχώς, με …λυπήθηκε και δεν μ΄άφησε να ξεφτιλιστώ…
Οι Καθηγητάδες πήραν το λόγο και άρχισαν να μιλάνε για την «μυστική εσωτερική φιλοσοφία που έχουν αναγάγει σε υπέρ-επιστήμη τα αρχαία Ελληνικά Μυστήρια, όπως τα Καβείρια». Για την …άρρητη επίγνωση και ενορατική γνώση. Την εσωτερική διασύνδεση μεταξύ Φιλοσοφίας, Εσωτερισμού και επιστήμης! Τη βίωση του Μυστηρίου ως εσωτερική ψυχική αγωγή που οδηγεί στον εξαγνισμό και την αρμονία! Και πολλά άλλα, τέτοια! Δεν καταλάβαινα…Χριστό!
Ακόμα και η Μarjorie, που τους είχε περί πολλού, άρχισε να δυσανασχετεί και μου ζήτησε να περιγράψω τα…τρεχούμενα νερά, τις παραλίες και τα βότσαλα! Τουλάχιστον ακούγονταν, περισσότερα ρομαντικά!
Η κυρία από το Μουσείο της Νέας Υόρκης, μας είπε για τη Νίκη της Σαμοθράκης. Πως δέσποζε στην κορυφή ενός λόφου που αγνάντευε το Πέλαγος και πώς ήταν ένα από τα σημαντικότερα αγάλματα της Ελλάδος. Κλεμένο και αυτό όπως η Αφροδίτη της Μήλου και οι Καρυάτιδες!
Η Marjorie είχε καλέσει εκείνη τη συνάντηση γιατί ήθελε να οργανώσει ένα «Μήνα Σαμοθράκης» στο Μουσείο. Οι φίλοι της επιχειρηματίες, μαζί με τον σύζυγό της, θα αναλάμβαναν χορηγοί. Παραλίγο να πνιγώ όταν ανακοίνωσε ότι θα ήμουν και εγώ μέλος της οργανωτικής επιτροπής. Μάλιστα μας προειδοποίησε όλους να κρατήσουμε 15 μέρες ανοιχτές για τον Ιούλιο του 1983 γιατί θα μας πήγαινε στη Σαμοθράκη με το προσωπικό αεροπλάνο της οικογένειας. Και τα έξοδα πληρωμένα, βεβαίως-βεβαίως!
Εφυγα από το σπίτι της και αισθανόμουν ότι πετούσα…
Ομως πολλά ωραία σχέδια, παραμένουν όνειρα και επιθυμίες ανεκπλήρωτες, πανάθεμά τα….
Την επόμενη εβδομάδα πήγε να κάνει το ετήσιο Check up της. Γνωματεύτηκε μ’ έναν επιθετικό καρκίνο στο πάγκρεας και τον Φεβρουάριο του 1983 αναχώρησε για την γειτονιά των Αγγέλων…Ετσι ξαφνικά…
Και αυτός ο Θεός, μερικές φορές διαπράττει κάτι αδικίες, που δεν τις χωράει νούς ανθρώπου….
Θύμωσα πολύ….Πάρα πολύ…Δεν γίνεται να φεύγουν έτσι οι άνθρωποι…
Θύμωσα και με τους Θεούς της Σαμοθράκης και μ’ όλους αυτούς τους Μύστες, που τόσο τους λάτρεψε η Marjorie, αλλά εκείνοι δεν έκαναν κάτι για να την κρατήσουν λίγα ακόμα χρόνια στη ζωή να εκπληρώσει το όνειρο και την αποστολή της. Εκτός και αν βιάστηκαν να την πάρουν μαζί τους, για να μην χαραμίζεται σ’ αυτόν τον ψεύτικο κόσμο.
Κάπου εκεί έκλεισε το κεφάλαιο Σαμοθράκη. Ακουγα φίλους και γνωστούς να μου μιλάνε για το νησί. Δέχθηκα αμέτρητες προσκλήσεις να το επισκεφτώ, αλλά όλο το ανέβαλα. Οπως αρνιόμουν πεισματικά ν’ ανοίξω, και εκείνο το γράμμα που μου έδωσε λίγους μήνες μετά τον θάνατο της Marjorie ο σύζυγός της, ήταν η τελευταία της επιθυμία, μου είπε. Το έκρυψα κάπου και το ξέχασα. Ο Ben δεν άντεξε πολύ και την ακολούθησε στο άγνωστο ταξίδι…
Ηταν το 2000, ένα απόγευμα Κυριακής, λίγο πριν το Καλοκαίρι, όταν τακτοποιώντας κάτι παλιές μου σημειώσεις, έπεσα πάνω σ’ εκείνο το κιτρινισμένο γράμμα της Marjorie που μου έδωσε ο επί 50 χρόνια σύζυγός της. Ταλαντεύτηκα, αν έπρεπε να τ’ ανοίξω… Τι νόημα είχε πιά, μετά από 17 χρόνια. Τελικά, εντελώς μηχανικά, το άνοιξα….
Με τα καλλιγραφικά της γράμματα, έγραψε μόνο τέσσερις λέξεις στα ελληνικά: «Να πάς στη Σαμοθράκη!»
Είναι που μερικές επιθυμίες είναι πάντα επίκαιρες για να πραγματοποιηθούν….
Εβαλα το Adagio του Albinoni και άρχισα να σχεδιάζω την επίσκεψη…
Συνεχίζεται……
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ: Μέρος Δεύτερο: Η Επίσκεψη στο Νησί των Μεγάλων Θεών
ΜΙΚΡΕΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ, απόσπασμα
Ποιός είναι ο Κώστας Τριανταφυλλάκης
Ο Κώστας Τριανταφυλλάκης γεννήθηκε στο Ασημένιο Έβρου. Τελείωσε το Γυμνάσιο Διδυμοτείχου. Το 1975 ήρθε στην Αθήνα και σπούδασε στην Πάντειο. Το 1979 μετέβη στη Νέα Υόρκη για μεταπτυχιακές σπουδές στα οικονομικά και πολιτικές επιστήμες (Μaster) και Διεθνείς Σχέσεις (Διδακτορικό). Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1990. Εργάζεται ως Σύμβουλος Επιχειρήσεων σε θέματα marketing και επικοινωνίας. Έργα του: «Αλλιώς τα είχαμε σχεδιάσει» (2012), «Ημερολόγια χαρμολύπης» (2014), «Μια άλλη ευκαιρία» (2017).
