Κείμενο του Ιωάννη Α. Σαρσάκη (Καστροπολίτη)
Το να αναφέρει κάποιος, ότι η αρχαία ελληνική γραμματεία είναι ανεξάντλητη σε πνευματικό πλούτο είναι νομίζω περιττό. Σαφώς και αποτελεί τη βάση για κάθε είδους επιστήμη που θεμελίωσε ο άνθρωπος, και όπως αναφέρει ο μεγάλος Μακρυγιάννης, οι πρόγονοί μας είναι «οι γοναίγοι (γονείς) όλης της ανθρωπότητας».
Η αρχαία ελληνική γραμματεία όμως, δεν ενδείκνυται μόνο για επιστημονική μελέτη, υπάρχουν πάρα πολλά κείμενα που διαβάζονται εύκολα και ευχάριστα, και στα οποία ο απλός μελετητής μπορεί να ανακαλύψει πολλά πράγματα. Τρανό παράδειγμα τα κείμενα του Πλουτάρχου(περ.45–120μ.Χ.) : Ηθικά, Ερωτήσεις και Βίοι Παράλληλοι, τα οποία συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όλους τους βιβλιόφιλους.
Προ ετών μελετώντας ένα κείμενο από τα Ηθικά με τίτλο ¨Περί του Ακούειν¨, στο οποίο ο ενάρετος Πλούταρχος γράφει για το πως μπορεί να γίνει ένας άνθρωπος καλός ακροατής, ώστε να παρακολουθεί ορθά ένα φιλοσοφικό ομιλητή, διάβασα κάτι το οποίο μου προξένησε μεγάλη εντύπωση. Αναλύοντας τη σκέψη του ο Πλούταρχος επάνω στο κείμενο, θέλησε να δώσει ένα παράδειγμα ευρυθμίας σε μια συζήτηση, ας δούμε όμως ποιο είναι το παράδειγμα από το πρωτότυπο αρχαίο κείμενο των εκδόσεων Γεωργιάδη «Βιβλιοθήκη των Ελλήνων», καθώς και σε νεοελληνική απόδοση : «Αλλ’ ώσπερ εν τω σφαιρίζειν τω βαλόντι δει συγκινούμενον ευρύθμως φέρεσθαι τον δεχόμενον», απόδοση στα νέα Ελληνικά : «Αλλά όπως κατά το παιγνίδι της σφαίρας, εκείνος που τη δέχεται πρέπει να τηρεί το ρυθμό, κάνοντας κινήσεις ανάλογες προς εκείνον που τη ρίχνει»!!!
Ειδικά η φράση «εκείνος που δέχεται τη σφαίρα πρέπει να τηρεί το ρυθμό (ευρύθμως φέρεσθαι)» μου θύμισε σχολιασμό αγώνα ποδοσφαίρου. Προφανώς οι αρχαίοι Έλληνες έπαιζαν ένα ανάλογο παιχνίδι με το σημερινό ποδόσφαιρο, το οποίο αποτελεί τον “πρόγονο” του σημερινού δημοφιλέστερου παιχνιδιού.
Για να τεκμηριωθεί όμως επιστημονικά μία γραπτή πληροφορία, θα πρέπει να επικυρωθεί και με αρχαιολογικά ευρήματα. Για του λόγου το αληθές, μπορούμε να δούμε την εικόνα Νο 1, η οποία παρουσιάζει ένα ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αιώνα που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών, έναν έφηβο να παίζει τη σφαίρα με το πόδι και έναν μικρότερο να τον παρακολουθεί. Είναι σημαντικό να προσέξουμε ότι ο έφηβος με τη μπάλα κρατά τα χέρια του πίσω, όπως οι σημερινοί ποδοσφαιριστές για να τηρήσουν τους κανόνες του παιχνιδιού, όπου απαγορεύεται η επαφή της μπάλας με το χέρι (πλην βεβαίως του τερματοφύλακα) .Επίσης από ανασκαφές που έκαναν στη Σαμοθράκη οι Αμερικανοί, με επικεφαλής την Ελίζαμπεθ Ντούζμπερι και τον Έλληνα αρχαιολόγο Ανδρέα Βαβρίτσα, προήλθε ένα ακόμη σημαντικό εύρημα, μια μπάλα ποδοσφαίρου (εικόνα Νο 2). Συγκεκριμένα σ’ έναν τάφο του 3ου π.Χ. αιώνα, βρέθηκε μεταξύ άλλων κι ένα πήλινο συμπαγές ομοίωμα μπάλας, που μοιάζει με τις μπάλες που χρησιμοποιούνται στο σύγχρονο ποδόσφαιρο.
Επιπροσθέτως να αναφέρουμε ότι και ο Όμηρος περιγράφει παιχνίδι με σφαίρα κατά τη συνάντηση της Ναυσικάς και του Οδυσσέα. Επίσης ο Πλάτωνας στο έργο του «Φαίδων» ή «περί ψυχής» γράφει ότι ο Σωκράτης περιγράφοντας πως φαίνεται η γη από ψηλά αναφέρει τα εξής : «Λέγεται λοιπόν, ω συνομιλητή, πως η γη είναι, αν την έβλεπε κανείς από ψηλά, σαν τις σφαίρες που είναι από δώδεκα κομμάτια διαφορετικού δέρματος. Δηλαδή είναι πολύχρωμη σφαίρα και τα μέρη της ξεχωρίζουν από τα χρώματα που έχει το καθένα, ενώ τα χρώματα που χρησιμοποιούν οι ζωγράφοι μας εδώ, δεν είναι παρά απομιμήσεις εκείνων των χρωμάτων».
Τελικά, ποιός ανακάλυψε το ποδόσφαιρο ; Σίγουρα όχι οι Άγγλοι και πιστέψτε με το ποδόσφαιρο είναι το λιγότερο που οικειοποιήθηκαν οι Εγγλέζοι και γενικά οι ξένοι, υπάρχουν περισσότερα και σπουδαιότερα πράγματα…και βεβαίως δεν ξεχνάμε και τα μάρμαρα του Παρθενώνα που έκλεψε ο Τόμας Μπρους, 7ος Κόμης του Έλγιν (γνωστός ως Έλγιν), τα οποία ανερυθρίαστα οι Άγγλοι εκθέτουν (και ¨εκτίθενται¨ παγκοσμίως) στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Και όσον αφορά το «it’scominghome» που τραγουδούν οι Άγγλοι για τον τελικό του Euro 2020, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, η επιστροφή στο σπίτι έγινε το 2004 !!!
ΥΓ : Το παρόν κείμενο ανασυντάχθηκε το Σάββατο 10 Ιουλ 2021, οπότε δεν γνωρίζουμε τον κάτοχο του Euro 2020, αλλά αν επικρατήσει η Ιταλία και πάλι θα μπορούσαμε να μιλάμε για ¨επιστροφή στο σπίτι¨ καθώς η νότια Ιταλία είναι γνωστή και ως Magna Graecia/Μεγάλη Ελλάδα.
