«Seven Games: A Human History»

«Seven Games: A Human History»

«Οι Αμερικανοί παίζουν περισσότερα παιχνίδια από ποτέ — και όχι μόνο για ψυχαγωγία. Κάτι άλλο μας ωθεί να δοκιμάσουμε τις ικανότητές μας μέσω των παιχνιδιών.

Το νέο βιβλίο του Oliver Roeder, «Seven Games: A Human History» («Επτά Παιχνίδια: Μία ανθρώπινη Ιστορία»), «ρίχνει φως» σε διάφορα στοιχεία . Ο Roeder έχει γράψει μια συναρπαστική ομαδική βιογραφία μερικών από τα πιο δημοφιλή παιχνίδια όλων των εποχών. Στο βιβλίο του συγκεντρώνει πολλές εντυπωσιακές πληροφορίες για το γιατί παίζουμε παιχνίδια και τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά.

Το πιο πιθανό είναι ότι έχετε παίξει τουλάχιστον ένα από τα: ντάμα, σκάκι, Go, τάβλι, πόκερ, Scrabble  και μπριτζ. Ένας από τους λόγους που ο Roeder επέλεξε αυτά τα επτά παιχνίδια, ήταν η διαχρονικότητά τους. Μια πρώιμη εκδοχή της «ντάμας» αναφέρεται στη «Δημοκρατία» του Πλάτωνα και ένα πρωτότυπο τάβλι βρέθηκε σε έναν τάφο της Νούβιας του 3ου αιώνα, ενώ το Scrabble αποτελεί τη πιο νέα προσθήκη στη λίστα, έχοντας εφευρεθεί κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης. Το πόκερ ήρθε αργότερα, απαρτιζόμενο από παίκτες με μεγάλα καπέλα και κοσμήματα, που σιγά σιγά αντικαταστάθηκαν από παράξενα ρούχα και αστεία καπέλα, αλλά και τύπους όπως ο Parker Talbot, που δεν αλληλεπιδρούν με κανέναν στο τραπέζι.

Κάθε παιχνίδι έχει ξεχωριστό βιογραφικό κεφάλαιο που εστιάζει σε αυτό που το κάνει μοναδικό, στο οποίο περιλαμβάνεται επίσης ένα πρόχειρο σκίτσο των κανόνων του και οι δεξιότητες που απαιτούνται για να κερδίσει κάποιος. Ο αναγνώστης έχει επιπλέον την ευκαιρία, να γνωρίσει μέσα από αυτά, θρύλους των παιχνιδιών, όπως η ταπεινή και αφοσιωμένη Marion Tinsley, η οποία έχασε μόνο τρεις φορές μέσα σε 40 χρόνια, στην ντάμα, κερδίζοντας μάλιστα και τη μηχανή, το 1992. Ο ίδιος, ο Roeder, παίρνει μέρος στο World Series of Poker και το Πρωτάθλημα Scrabble Players, για το οποίο απομνημονεύει σχεδόν 35.000 λέξεις».

Τα παιχνίδια επιτρέπουν στους ανθρώπους να παίρνουν αποφάσεις και να βιώνουν την εμπειρία σε ένα περιορισμένο πλαίσιο. Όπως παρατηρεί η φιλόσοφος του Πανεπιστημίου Rice, Gwen Bradford, «Κάθε φορά που παίζετε ένα παιχνίδι, επιλέγετε να κάνετε κάτι που είναι πιο δύσκολο από όσο πρέπει». Το να προσπαθούμε και τελικά να βρίσκουμε λύσεις, μας δίνει μια σημαντική αίσθηση επιτυχίας (εξ ου και η ελκυστικότητα του Wordle).

Πιο συγκεκριμένα, τα παιχνίδια αποτελούνται από αυθαίρετα επιβεβλημένους κανόνες. Η τήρηση αυτών των κανόνων μάς επιτρέπει να εξασκηθούμε στη λήψη αποφάσεων και στην επίλυση προβλημάτων σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Κάτι που τα καθιστά επίσης ένα τέλειο εργαλείο για τη διδασκαλία των υπολογιστών στο πώς να σκέφτονται.

Ο Roeder έχει οργανώσει τα κεφάλαια του βιβλίου, σύμφωνα με «ένα πρόχειρο μενού ευφυΐας» που σχετίζεται — σε γενικές γραμμές — με τη δυσκολία που έχουν τα προγράμματα υπολογιστών στο mastering του κάθε παιχνιδιού. Αυτή η κατάταξη βασίζεται στην πολυπλοκότητα τού κάθε παιχνιδιού, το εύρος των δεξιοτήτων που απαιτούνται και το στοιχείο της τύχης. Έτσι, η ντάμα, το πιο απλό παιχνίδι και ονομαστικά το «πιο εύκολο» (αλλά πιο βαθύ από ό,τι πιστεύεται) έρχεται πρώτο, ενώ το Scrabble, το οποίο ο Roeder περιγράφει αξέχαστα ως ένα είδος «εγκεφαλικού επτάθλου», είναι έκτο.

Περιέργως, το σκάκι, παρότι θεωρείται περίφημο εγκεφαλικό παιχνίδι, είναι μόλις στη δεύτερη θέση. Αν και ατελείωτα περίπλοκο για τους ανθρώπους, το σκάκι δεν είναι τρομερή πρόκληση για ένα πρόγραμμα υπολογιστή με αρκετά μεγάλη ταχύτητα επεξεργασίας. Οπλισμένος μόνο με τους κανόνες του παιχνιδιού και καμία άλλη ανθρώπινη συνεισφορά, το AlphaZero, το καλύτερο πρόγραμμα σκακιού στον κόσμο, έπαιξε 44 εκατομμύρια φορές και ανακάλυψε μόνο του το Queen’s Gambit, το English Opening και το Sicilian Defense.

Ωστόσο, όσο τρομακτικοί κι αν είναι αυτοί οι αριθμοί, η προσθήκη του στοιχείου της τύχης μπορεί να αποτελέσει πραγματική αλλαγή του παιχνιδιού. Οι υπολογιστές χάνουν το πλεονέκτημά τους έναντι των ανθρώπων όταν παίζουν ένα παιχνίδι που βασίζεται στην τύχη, όπως το «πέτρα, ψαλίδι, χαρτί». Στο τάβλι, το πόκερ και το Scrabble, η ρίψη των ζαριών ή η κλήρωση μιας κάρτας ή ενός πλακιδίου, εισάγει ένα επίπεδο τύχης που καθιστά εκθετικά πιο δύσκολο για τους ανθρώπους ή τους υπολογιστές να προβλέψουν την επόμενη κίνηση. Απλώς, δεν είναι εφικτό (προς το παρόν) να χρησιμοποιηθεί η ακατέργαστη υπολογιστική ισχύς για τη λήψη αποφάσεων, βασιζόμενη σε πολλαπλές υποκατηγορίες ώστε να διαλέξει τις καλύτερες επιλογές. Οι μηχανές μπορούν να αντιμετωπίσουν πτυχές του παιχνιδιού, αλλά δεν μπορούν να το λύσουν.

Το «Seven Games» είναι, όπως και τα παιχνίδια που περιλαμβάνει, προσβάσιμο, απολαυστικό και τελικά αρκετά προκλητικό, θέτοντας απροσδόκητα και μερικές φορές ανησυχητικά ερωτήματα, σχετικά με τη φύση της νοημοσύνης και τις ακούσιες συνέπειες όταν οι μηχανές παίζουν καλύτερα από εμάς.