Βασίλης Στεφανακίδης: Οι δείκτες που δείχνουν ότι η φτώχεια είναι διαρκώς παρούσα

Στεκόμαστε λοιπόν με ευλάβεια στους δείκτες ανάπτυξης όταν αυτοί πάνε καλά, στην ανεργία, στα πλεονάσματα του Προϋπολογισμού, στους μέσους μισθούς και στις επενδύσεις.
Όμως δεν είναι μόνο αυτοί οι δείκτες που λένε την αλήθεια. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που εμφανίζουν και κάποιες άλλες πικρές αλήθειες και είναι ουσιαστικοί για τις ζωές μεγάλης μερίδας των συμπολιτών μας και στα περισσότερα μέσα ενημέρωσης περνούν στα ψιλά κι αδιάβαστοι.
Η αποσιώπησή τους όμως δεν αλλάζει την ουσία, αφού στην πράξη αναφέρονται σε πολλούς συμπολίτες μας που τα φέρνουν δύσκολα παρά την ανάπτυξη και τα πλεονάσματα της διαχείρισης του Προϋπολογισμού, αφού γι’ αυτούς το πρώτο μέλημα και έγνοια είναι ο οικογενειακός τους προϋπολογισμός και το χαμηλό τους βιοτικό επίπεδο.

Όπως στα ψιλά περνάνε και οι ειδήσεις που αναφέρονται στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, δηλαδή του πλούτου που φεύγει κάθε χρόνο από τη χώρα με τις εισαγωγές και είναι πάντα μεγαλύτερες από τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων. Κι ευτυχώς που αυτό το τεράστιο έλλειμμα μειώνεται σε έναν βαθμό από τα τουριστικά έσοδα αλλά παρά ταύτα αφήνει μια τρύπα της τάξεως των περίπου 15 δισ. ευρώ ετησίως.
Να επανέλθουμε, όμως, στους δείκτες εκείνους που αφορούν άμεσα τις ζωές των ανθρώπων.
Σύμφωνα λοιπόν με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2024, το 26,9% του πληθυσμού στην Ελλάδα, που αντιστοιχεί 2.740.051 άτομα, κινδύνευε από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Ποσοστό αυξημένο κατά 0,8% σε σύγκριση με το 2023 και μάλιστα σε μια χρονιά με ρεκόρ πλεονάσματος!
Ενας στους 3 του πληθυσμού (32%) αντιμετώπισε καθυστερήσεις στην πληρωμή των λογαριασμών κοινής ωφέλειας, σημειώνοντας αύξηση 5,7% σε σύγκριση με το 2021 και σχεδόν πενταπλάσιο του μέσου όρου της Ε.Ε., που είναι στο 6,9%.
Η ενεργειακή φτώχεια είναι ένας άλλος δείκτης που αποσιωπάται, αφού το 19% του ελληνικού πληθυσμού δεν μπορεί να διατηρήσει το σπίτι του επαρκώς ζεστό και είναι από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ε.Ε., όπου ο μέσος όρος είναι στο 9,2%. Κι αυτό επηρεάζει δυσανάλογα τα άτομα που κινδυνεύουν από φτώχεια και για τα οποία το ποσοστό αυξήθηκε στο 43,6% το 2024 έναντι 19,7% κατά μέσο όρο στην Ε.Ε.

Ενα άλλο θέμα για το οποίο γίνεται πολύς λόγος τα τελευταία χρόνια είναι οι υψηλές τιμές των ακινήτων και των ενοικίων. Οι τιμές κατοικίας στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί κατά περίπου 50% από το 2015, λόγω τόσο της αύξησης της εγχώριας και ξένης ζήτησης όσο και της περιορισμένης προσφοράς λόγω προηγούμενων ετών που σημειώνονταν μειωμένες επενδύσεις στην κατασκευή.
Οι απότομες αυξήσεις συνοδεύτηκαν και από ανάλογες αυξήσεις στα ενοίκια και με την αλματώδη αύξηση του Airbnb μείωσαν δραματικά την προσιτότητα, ειδικά για τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και τα μονοπρόσωπα. Αυτό επηρεάζει και την προθυμία των ανθρώπων να μετακινηθούν σε νέα περιοχή για να βρουν εργασία, επιδεινώνοντας το πρόβλημα έλλειψης εργατικού δυναμικού και πολύ περισσότερο σε περιοχές με υψηλή ζήτηση εργασίας όπως η Αττική ή τα τουριστικά νησιά.
Οι προκλήσεις όμως που έχει να αντιμετωπίσει η οιαδήποτε κυβέρνηση θα βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας δεν σταματούν εδώ.

Οι έρευνες αποδεικνύουν ακόμα σημαντικές ανάγκες στην κάλυψη των αναγκών υγειονομικής περίθαλψης που θα γίνουν εντονότερες στο μέλλον λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Ετσι, το υψηλό ποσοστό άμεσων πληρωμών από τους ασθενείς και η έλλειψη νοσηλευτών και γενικών ιατρών περιορίζουν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και επιδεινώνουν τις ανισότητες στην Υγεία. Το ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού που δεν είναι ικανοποιημένο από την υγειονομική περίθαλψη αυξήθηκε το 2024 στο 12,1% από 11,6% το 2023 που είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε., όπου ο μέσος όρος είναι 2,5%!

Κι αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους κρυφούς δείκτες που ισχυροποιούν το επιχείρημα ότι όταν η ανάπτυξη και ο παραγόμενος πλούτος δεν διαχέεται στην κοινωνία με έναν δίκαιο τρόπο, στην ουσία είναι απλά ένας καλός δείκτης για τους δανειστές μας και για να παίρνουμε κούφια μπράβο που αφορούν τους διαχειριστές και επ’ ουδενί τους πολίτες των χαμηλών ταχυτήτων που είτε είναι ήδη ευάλωτοι είτε κινδυνεύουν να γίνουν ανά πάσα ώρα και στιγμή.