-Η καθοριστική συμβολή της στην επιχείρηση “Χρυσόμαλλο Δέρας”, που έσωσε 1.013 Έλληνας Πόντιους από το εμπόλεμο Σοχιούμι της Γεωργίας και τους έφερε στην Αλεξανδρούπολη
Η Βιργινία Τσουδερού που “έφυγε” πλήρης ημερών από τη ζωή, στα 94 της χρόνια, υπήρξε μια κορυφαία ελληνίδα, η οποία είχε σημαντική προσφορά στην Θράκη, την οποία υπεραγαπούσε αν και η ίδια κατάγονταν από την Κρήτη.
Ιδρυτικό μέλος (1996) και πρόεδρος του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης και μέχρι σήμερα που πέθανε επίτιμος πρόεδρός του. Διετέλεσε επίσης Πρόεδρος της Κυβερνητικής Επιτροπής για τα ζητήματα της Θράκης το 1990 και της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τη Θράκη και το Αιγαίο το 1991. Στο μυαλό της, δε, είχε ένα σχέδιο εποικισμού των περιοχών της Θράκης με ανθρώπους που προέρχονταν από περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και ήταν ποντιακής καταγωγής, με στόχο την ενίσχυση του ελληνικού στοιχείου της περιοχής.
Άμεση σχέση με αυτό, έχει μια πτυχή στη δημόσια διαδρομή της, η οποία είχε ξεχωριστή σημασία για 1013 ανθρώπους, ελληνικής καταγωγής: μιλάμε για την επιχείρηση «Χρυσόμαλλο Δέρας», της οποίας εμπνευστής υπήρξε η Βιργινία Τσουδερού, όντας υφυπουργός Εξωτερικών, τον Αύγουστο του 1993. Η επιχείρηση αυτή αφορούσε την απελευθέρωση 1013 Ποντίων, ελληνικής καταγωγής, η οποίοι είχαν εγκλωβιστεί στο Σοχούμι, μια πόλη που είχε βρεθεί στο επίκεντρο του εμφυλίου πολέμου Γεωργιανών και Αμπχαζίων, οι οποίοι με την υποκίνηση της Μόσχας, διεκδικούσαν την ανεξαρτησία τους από την επίσης νεοσύστατη Γεωργία.
Η Τσουδερού είχε μεγάλη εξοικείωση με τα θέματα του Ποντιακού ελληνισμού, ενώ είχε θητεύσει ως πρόεδρος της Κυβερνητικής Επιτροπής για τα ζητήματα της Θράκης το 1990 και της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τη Θράκη και το Αιγαίο το 1991. Στο μυαλό της, δε, είχε ένα σχέδιο εποικισμού των περιοχών της Θράκης με ανθρώπους που προέρχονταν από περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και ήταν ποντιακής καταγωγής, με στόχο την ενίσχυση του ελληνικού στοιχείου της περιοχής.
Η τότε υφυπουργός επισκέπτεται το 1993 το Σότσι, όπου συναντάται με αντιπροσωπεία Ελλήνων από το Σοχούμι, οι οποίοι της ζητούν να μεριμνήσει για την απελευθέρωση των Ελλήνων που είναι εγκλωβισμένοι ακόμα στην πόλη. Στο μεταξύ, η Τσουδερού θα κινήσει τις απαραίτητες ενέργειες για την μεταφορά στην Ελλάδα όσων βρέθηκαν στο Σότσι, καταφέρνοντας να αποδράσουν από την πόλη που μετατρεπόταν σε πεδίο μάχης.
Το παράθυρο ευκαιρίας θα δοθεί αμέσως μετά. Με αφορμή μια προσωρινή κατάπαυση πυρός μεταξύ Γεωργιανών και Αμπχαζίων, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών θα στείλει άνθρωπο για να προσπαθήσει να καταγράψει πόσοι Έλληνες πρέπει να μεταφερθούν. Στη συνέχεια, στο στάδιο πρακτικής επεξεργασίας του σχεδίου, αναζητάται ο βέλτιστος τρόπος απεγκλωβισμού του. Γρήγορα, οι επιτελικοί παράγοντες καταλήγουν ότι η μεταφορά από αέρος θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη. Γι’ αυτό επιλέγεται η θαλάσσια οδός. Θα γίνουν επαφές με πλοιοκτήτες και, εν τέλει, θα προσφερθεί ο εφοπλιστής Πάνος Μαραγκόπουλος, της εταιρείας Marlines, ο οποίος προσφέρει το πλοίο Viscountess, προκειμένου να μεταφερθούν οι άνθρωποι από το λιμάνι του Σοχούμι στην Αλεξνδρούπολη με το πλοίο του. Το πλοίο του Μαραγκόπουλου θα υποστεί μετατροπές, όπως αλλαγή σημασίας, ενώ θα αλλάξει και το πλήρωμα.
Και μπορεί την επιχείρηση να οραματίστηκε και να επιβλέπει η Τσουδερού, αλλά το πρακτικό σκέλος της επιχείρησης έχει αναλάβει ο πλοίαρχος τότε και επικεφαλής της ομάδας Ειδικών Αποστολών του Πολεμικού Ναυτικού, Βασίλης Ντερτιλής. Γιος του πραξικοπηματία Νίκου Ντερτιλή, ο Βασίλης Ντερτιλής επέδειξη πλήρη αφοσίωση στα καθήκοντά του, καίτοι ποτέ δεν έκοψε την ανθρώπινη επαφή με τον πατέρα του, και διαδραμάτισε κομβικό ρόλο σε αποστολές, τόσο στην Αφρική, όσο και κυρίως τη δεκαετία του ’90 στη διακεκαυμένη ζώνη των Βαλκανίων. Ο Ντερτιλής θα φτιάξει μια ομάδα με 10 στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων και θα επανδρώσει το Viscountess.
Η επιβίβαση των Ποντίων του Σοχούμι θα γίνει σχεδόν υποδειγματικά. Έχει προηγηθεί ένας «πολεμικός αντιπερισπασμός» που οργάνωσε ο Ντερτιλής με τη συνεργασία Γεωργιανών αξιωματικών, ώστε να φτάσουν οι άνθρωποι στο λιμάνι, όπως μπορούσαν, ενώ παράλληλα η ελληνική πλευρά έχει συνδέσμους με τη γεωργιανή κυβέρνηση Σεβαρνάτζε, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή εκτέλεση του σχεδίου. Εν τέλει, οι 1013 κάτοικοι του Σοχούμι θα ταυτοποιηθούν, με βάση τις λίστες που είχαν φτιάξει οι απεσταλμένοι του ΥΠΕΞ στην περιοχή και θα επιβιβαστούν στο πλοίο, με ό,τι υπάρχοντα μπόρεσαν να κουβαλήσουν μαζί τους. Μέσα σε μια μέρα και παρά τα επιμέρους απρόοπτα, η διαδικασία θα τελειώσει και το πλοίο θα σηκώσει άγκυρα με προορισμό την Αλεξανδρούπολη, ανήμερα της Παναγίας, τον Αύγουστο του 1993.
Το πλοίο θα φτάσει λίγες μέρες μετά στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, όπου βρίσκεται ήδη η Βιργινία Τσουδερού, για να υποδεχθεί τους Ποντίους από το Σοχούμι. Δυστυχώς, σε αντίθεση με το σχέδιο εκκένωσης του ελληνικού στοιχείου του Σοχούμι, το σχέδιό της για εγκατάστασή τους στη Θράκη δεν θα ευοδωθεί, λόγω απουσίας κεντρικού σχεδιασμού, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να διασκορπιστούν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και για πολλά χρόνια να βιώσουν τόσο τη φτώχεια, όσο και το στίγμα του «ξένου», κάτι σύνηθες στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του ’90. Όσο για τη Βιργινία Τσουδερού, ολοκλήρωσε την πολιτική της καριέρα χωρίς να εκλεγεί στην εκλογική αναμέτρηση της 10ηςΟκτωβρίου του 1993 που ακολούθησε, είχε, όμως, προλάβει να αφήσει το στίγμα της, τόσο με τον πολιτικό της λόγο, όσο και με τη θητεία της στο υπουργείο Εξωτερικών.
Την Τετάρτη (13 Ιουνίου), στις 12 το μεσημέρι, από το Α’ Νεκροταφείο, θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία της Βιργινίας Τσουδερού, η οποία απεβίωσε σε ηλικία 94 ετών. Κόρη του Εμμανουήλ Τσουδερού, πρωθυπουργού της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης στο Κάιρο (1941-1944) και της Μαρίας το γένος Θειακάκη, η Βιργινία Τσουδερού γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 24 Ιουνίου 1924. Σπούδασε οικονομικά, φιλοσοφία και πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δημοσιονομικά στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα (ΗΠΑ) και οικονομικά περιφερειακής ανάπτυξης στο Ράντκλιφ-Χάρβαρντ (ΗΠΑ).
Πηγή: reader.gr
